VestaCP’nin, cPanel’e popüler bir alternatif olarak kabul edilen ve açık kaynaklı web kontrol paneli olduğunu biliyoruz. Önceki yazımda VestaCP’nin genel özelliklerinden ve sunucuya nasıl kurulacağından bahsetmiştik. Buradaki konu öncelikle belirlediğimiz bir alan adını sunucuya yönlendirmek ve VestaCP’nin kullanımı hakkında temel bilgiler vermek olacaktır.
Alan adını yönlendirme (ns tanımlama) işlemini belki en başta, yani sunucumuzu aldıktan sonra bize özel IP Adresi’ne sahip olur olmaz halledebilirdik lâkin kafa karıştırmamak için bu adıma bırakayım dedim. Hem böylelikle bu işlemi neden yaptığımızın daha iyi anlaşılabileceğini düşünüyorum. Bu sayede ip adresini yazarak girdiğimiz kontrol panelimize artık alan adımızı yazarak girebiliyor olacağız.
Alan Adına (Domain) NS Tanımlama
Alan adınızı satın aldığınız firmanın sitesindeki domain yönetim panelinden yönlendirme yapacağınız alan adınıza tıklayarak alan adınızın “Detaylı Yönetim” sayfasına gelin.
Bu sayfada DNS Yönetimi seçeneğine tıklayarak varsayılan DNS adreslerini aşağıdaki gibi kendi DNS adreslerimizle değiştiriyoruz:
İkinci işlemde, “Domain NameServer (Alt İsim Sunucu) Yönetimi” bölümüne gelerek kurduğumuz sunucunun ip.adresiyle ns1.alanadi.com ve ns2.alanadi.com olarak iki farklı ns tanımlamalarımızı yapıyoruz.
Bu işlemden yaklaşık 5 dakika sonra yönlendirme talebimiz gerçekleşecek ve daha önce https://ip.adresiniz.com:8083 adresiyle girdiğimiz yönetim panelimize artık https://alanadi.com:8083 adresiyle de yönlenebiliyor olacağız.
Şimdi panelimize admin kullanıcı adı ve belirlediğimiz şifre ile giriş yapalım.
İlk Kurulum Sonrası Ayarlar
Giriş yaptıktan sonraki ilk bakışta panelimizi kısaca tanıyalım. İlk başta karşımıza gelen ekran USERS (KULLANICI) bölümüdür. Bu bölümde yer alacak kullanıcı hesaplarını, bir hosting’de yer alan kullanıcı hesapları olarak düşünün. Nasıl ki siz bir hosting firmasından, açacağınız web sitesine göre (içinde ne kadar alanınızın olacağı, kaç e-posta hesabı açacağınız veya kaç veritabanı ekleyeceğinize dair) bir paket seçimi yaparak o firmadan bir hesap oluşturuyorsanız, buraya eklediğiniz kullanıcılar da ayarlayacağınız paketlere göre hesap sahibi olabiliyorlar.
Ana sekmelere baktığımızda WEB / DNS / POSTA / DB / CRON ve YEDEK seçeneklerini görüyoruz. Kısaca bunlar; site ekleme, dns tanımlama, e-posta hesabı ekleme, veritabanı (mysql) kullanımı, görev ayarlayıcı (otomatik yedek alma veya ssl güncellemeleri gibi) ve alınan yedeklerin yönetilmesi gibi çeşitli yönetim seçenekleri burada yer alıyor.
Giriş yaptıktan sonra bizi karşılayan “users (kullanıcılar)” ekranında ilk yapmamız gereken, varsayılan ana kullanıcı olan admin hesabını düzenlemek olacaktır.
Burada yapacağımız değişiklikleri kişisel tercihlerimiz belirliyor olacak. Dilerseniz kurulumda yazmış olduğunuz panel şifresini, e-posta adresini, panel dili tercihini değiştirebilirsiniz. Buradaki önemli nokta en altta yer alan “Varsayılan Alan Adı Sunucuları“dır. Burayı yukarıdaki adımda tanımladığımız Alt İsim Sunucu (ns) adreslerine göre düzenleyip kaydediyoruz.
Web Sitesi Ekleme
Şimdi yaptığımız bütün bu işlemlerin meyvesini yeme vakti geldi. Yukarıdaki sekmelerden WEB bölümüne geçerek hemen kullanmak istediğimiz domain’i “Alan Adı Ekle” butonuna tıklayarak tanımlayalım.
Sonrasında yapacağımız işlem, domain adını yazmak ve “Gelişmiş Seçenkeler”den “SSL Support” ve “Lets Encrypt Support” seçeneklerini işaretleyerek en altta bulunan “Ekle” butonuna tıklamak. Tabiki SSL istemiyorsanız bu alanı işaretlemezsiniz, fakat günümüzde SSL olmayan web sitelerine güvenilmiyor, öyle ki Google da SSL sertifikasına sahip olmayan siteleri ön plana çıkarmıyor. Hem VestaCP bunu ücretsiz olarak sunuyorken yapmakta fayda var. Domain’i ekledikten yaklaşık 5 dakika sonra SSL Sertifikamız aktif olacaktır. Dilerseniz tercihen “Web İstatistikleri” alanını doldurarak web siteniz hakkındaki istatistikleri (siteadi.com/vstats/) takip edebilir veya ilave bir FTP hesabı tanımlayabilirsiniz.
Bu noktadan sonra web sitenizin boş halini ziyaret edebilirsiniz. 🙂
> FTP Bilgileri
Eğer eklediğiniz domain’e ait özel FTP hesabı olsun isterseniz, yukarıdaki adımda Web Sitesi eklerken bahsettiğim “İlave FTP Hesabı” seçeneğinin bulunduğu alanı doldurarak kendi bilgilerinizle FTP hesabı oluşturabilirsiniz. Bu şekilde oluşturacağınız hesabın yetkisi sadece o domain’e ait dosya dizinine erişimi kabul edecektir (olması gerektiği gibi.)
VestaCP’de her atanan kullanıcıya ait varsayılan FTP bilgisi aşağıdaki gibidir: (Bu bilgilerle yapacağınız bağlantı; O kullanıcı adı altında olan bütün web sitelerine ait dosya dizinine erişimi kabul edecektir.)
Sunucu: ip.adresiniz veya ftp.alanadiniz.com
Kullanıcı adı: admin (eğer VestaCP'de eklediğiniz domain için farklı bir kullanıcı oluşturduysanız kullanıcı adınız o isim olacaktır)
Parola: vestapanelşifreniz
Kapı numarası: 21
Eğer root olarak FTP girişi yapmak isterseniz bilgiler şu şekildedir: (Bu bilgilerle bağlantı yaptığınızda sunucunuzdaki bütün kök dosya dizinlerine tam yetki ile erişim sağlayabileceksiniz, bu kısımdaki sorumluluk tamamen size aittir.)
Sunucu: ip.adresiniz veya ftp.alanadiniz.com Kullanıcı adı: root Parola: UNIX Password İletişim kuralı: SFTP - SSH File Transfer Protocol Kapı numarası: 22
Sunucu güvenliğinizi SSH-Key ile koruma altına aldıysanız, FTP bağlantısı için (FileZilla’da) “Site Yöneticisi” ekranında İletişim Kuralı olarak SFTP, Oturum Açma Türü olarak Anahtar Dosyası ve son olarak Anahtar Dosyası bölümünde “Gözat”a tıklayarak Private Key‘inizi seçtikten sonra “Bağlan” diyebilirsiniz.
Not: Eğer SSH-Key oluştururken 3. resimdeki “Key passphrase” alanını doldurduysanız, kullandığınız FTP programı sizden o alana yazdığınız basit şifreyi de isteyecektir.
> Web Şablonu
Web sitenizi ekledikten sonra yine WEB kısmından tekrar domain’izin üzerine gelip “Düzenle” dediğinizde, sayfadaki seçenekler arasında Web Şablonu diye bir seçenek göreceksiniz. Bu kısımda Nginx’in VestaCP üzerinde desteklemiş olduğu bütün framework’leri görebilirsiniz. Web sitenizle hangi framework’ü çalıştıracaksanız (WordPress, Laravel, Opencard vs.) onu işaretleyerek devam edin.
DNS Ayarları
Yukarıdan DNS sekmesine geldiğimizde, eklediğimiz domain’i göreceğiz. Buradaki tanımlamalarımız da kısa ve basit. Düzenlemek istediğimiz domain’in üzerine geldikten sonra beliren seçeneklerden “Düzenle” butonuna tıklayarak aşağıdaki resimde gördüğümüz iki ayarı yapıyoruz:
Buradaki 1. kırmızı çerçeveye aldığım “Şablon” kısmında, eğer kullanacağınız e-posta sunucusunu gmail veya yandex üzerinden değilde kendi sunucunuz üzerinden kullanacaksanız bu kısmı “child-ns” olarak ayarlayalım.
Diğer 2. kırmızı çerçeveyle gösterdiğim “SOA” kısmını ise kendi ns adresimizle değiştirerek yaptığımız ayarları kaydediyoruz.
E-Posta Hesabı Ekleme
Kendi alan adımıza özel e-posta hesabı oluşturmak ve yönetmek için POSTA sekmesine geçelim. Burada yine WEB kısmında eklediğimiz domain’leri göreceğiz. E-posta eklemek istediğimiz domain’in üzerine geldiğimizde beliren seçeneklerden “Hesap Ekle” butonuna basalım.
Aşağıdaki resimde gördüğünüz gibi e-posta bilgilerinizi kendinize göre düzenledikten sonra “Ekle” butonuna tıklayarak hesabı oluşturuyoruz:
Yan tarafta oluşturduğunuz e-posta hesabının detaylı bilgilerini görüyorsunuz. Bu bilgilerle Outlook, Gmail, Mailbird, Thunderbird veya Android ve iOS gibi mecralara e-posta hesabınızı tanımlayarak mail gönderip alabilirsiniz.
Ayrıca yine yukarıdaki resimde gördüğünüz “Şuraya yönlendir” kısmına her zaman kullandığınız mail adresinizi yazarak, oluşturduğunuz bu e-posta adresine gelen her mail’in bir kopyasını (veya altındaki “Yönlendirilmiş postaları depolama” seçeneğini işaretlerseniz aslını) kendi e-posta adresinize yönlendirebilirsiniz.
Bunların hiçbirini kullanmayacaksanız VestaCP üzerinde gelen e-posta’larınızı kontrol edebileceğiniz varsayılan webmail adresi şu şekildedir:
Webmail Adresi: https://siteadi.com/webmail/
Veritabanı Oluşturma ve phpMyAdmin’e Giriş
VestaCP’de projelerinize göre veritabanı oluşturmak ve yönetmek de çok kolay. DB sekmesine tıkladıktan sonra soldaki “Veritabanı Ekle” butonuna basıyoruz:
Burada veritabanı ve kullanıcı bilgilerini doldurduktan sonra geriye phpMyAdmin sayfasına geçip veritabanımızı yönetmek kalıyor. Eklediğiniz veritabanlarını yöneteceğiniz sayfaya DB sekmesindeki PHPMYADMIN butonuna tıklayarak ulaşabilir veya dilerseniz adres çubuğuna aşağıdaki adresi yazarak girebilirsiniz.
phpMyAdmin Adresi: https://siteadi.com/phpmyadmin/
phpMyAdmin’de veritabanınızı yönetmek için DB sekmesinde oluşturduğumuz veritabanı bilgilerini (kullanıcı adı ve şifre) kullanarak giriş yapabiliriz.
Yedek Oluşturma ve Oluşturulan Yedeği İndirme
Yedek oluşturmak çoğu zaman hayat kurtarır. Her ne kadar sunucumuz çok kaliteli, sistemimiz çok güvenli, script’imde hiç açık yok veya sistemimin güvenliği için şu kadar para harcadım vs. desek de tedbiri elden bırakmamak gerekiyor. Dijital dünyadaki en büyük tedbirse yedek oluşturmaktan geçiyor.
VestaCP otomatik olarak günlük yedekler oluşturur. Bu yedeklerin içinde web sitenizin dosyaları, dns yapılandırmaları, mail ayarlamaları ve veritabanları gibi bütün gerekli materyaller yer alır. Yine kendiniz de yedek oluşturabilir ve hangi web sitelerinizin yedekleneceğine dair istisnalar belirleyebilirsiniz. Bunun için gerekli bütün ayar ve yapılandırmaları YEDEK sekmesinden inceleyebilirsiniz.
Eklenti – Resim Yüklemeye İzin Ver
Web sitenizde, sitenizin yönetim paneli üzerinden bir dosya/resim veya eklenti yüklemek veya silmek istediğinizde bunu gerçekleştirmek için sunucudan ilgili alan adı için bir erişim hakkı istenecektir. Bunu, akıllı telefonunuza bir uygulama yüklediğinizde o uygulamanın telefonunuz adına işlem yapması için sizden gerekli izinleri istemesine benzetebilirsiniz. Bu erişim hakkını alan adınız için terminal‘den tek bir komutla ve tek seferde verebilirsiniz. Böylelikle sitenizde yönetim paneli üzerinden dinamik olarak sorunsuzca resim/eklenti yükleyebilir veya düzenleyebilirsiniz.
Bunu yapmanız için öncelikle PuTTY üzerinden terminal bağlantınızı gerçekleştirin. Nasıl yapılacağını bilmiyorsanız burada daha önce anlatmışlar. Sunucuya bağlandıktan sonra aşağıdaki komutu kendi bilgilerinizle düzenleyin ve kopyalayıp terminal’e sağ tık ile yapıştırdıktan sonra enter‘a basın. Hepsi bu kadar!
chown -R admin:admin /home/admin/web/alanadiniz.com/public_html/ Komutu kendinize göre düzenlerken Vesta paneldeki kullanıcı adınızı (ekstra bir kullanıcı hesabı yoksa varsayılan admin olacaktır) ve Vesta panelden eklediğiniz hangi alan adı için bu işlemi yapıyorsanız alanadiniz.com bölümünü düzenlemeniz gerekir.
Seri Sonu..
Bu konuyla birlikte serinin son yazısını kaleme almış olduk. Buraya kadar neler yaptık? Bir VPS sunucu kiraladık, bu sunucuya Linux Debian işletim sistemi kurduk. SSH Key kurulumuyla sunucunun giriş güvenliğini sağlamış olduk. VestaCP web kontrol paneli kurduk ve bunu kurarken Nginx server ve Php-Fpm yorumlayıcısı kullandık. Bütün bunların ardından kurduğumuz paneli nasıl yönetiriz konusunu bu yazıyla kaleme almış olduk.
Artık kendi geminizin kaptanısınız. Dilediğiniz şekilde web sitesi ekleyip yönetebilir ve dilediğiniz framework kurulumunu (Laravel, WordPress, Opencard bla bla..) gerçekleştirebilirsiniz. Üstelik bütün bunları yaparken minimum maliyet ve ortalama bir uğraş vererek hiçbir hosting firmasına bağımlı kalmadık. Dilerim sisteminizi çok güzel projelerde kullanırsınız.
Bu konuda elimden geldiğince ve dilim döndükçe, fazla detaya girmeden bildiklerimi aktarma gayreti gösterdim. Elbetteki eksikler, hatalar veya dalgınlıkla atlanan konular olabilir. Bunları zamanla ve okuyup uygulayan okurlarımdan gelen geri bildirimlerle daima düzeltme gayreti içerisinde olacağım.
Dilerseniz bütün seri boyunca kendi ellerinizle kurduğunuz VPS sanal sunucunun meyvesini kendinize kişisel bir WordPress sitesi kurarak afiyetle yiyebilirsiniz. Bunun için aşağıdaki ilgili bağlantıya tıklayarak WordPress kurulum rehberi yazısını takip edin.
Takıldığınız yer veya sormak istediğiniz bir şeyler olursa yorum yapmaktan çekinmeyin. Okuduğunuz için teşekkür ederim.
